بیشتر خودروهای امروزی از سیستم فرمان هیدرولیک بهره میبرند و روغن هیدرولیک نیز در این سیستم نقشی تعیینکننده را ایفا میکند. به لطف وجود این روغن در خودرو، رانندگان هنگام دور زدن و چرخیدن فرمان را بهآسانی میچرخانند؛ اما عمر مفید این روغن چقدر است؟ روغن تازه در عملکرد بهتر فرمان چه نقشی دارد؟
به بیان ساده هنگامیکه فرمان را میچرخانید پمپی موسوم به پمپ هیدرولیک روغن را با فشار به سیستم فرمان خودرو تزریق میکند تا چرخها با نرمی بیشتری گردش کنند. در حقیقت روغن هیدرولیک وظایفی نظیر انتقال نیرو و کاهش اصطکاک را بر عهده دارد. حال سؤالی که پیش میآید درباره عمر مفید و زمان تعویض این روغن است.
روغن هیدرولیک شرایط متفاوتی در مقایسه با روغن موتور دارد؛ درنتیجه نمیتوان زمان و کارکرد مشخصی را برای تعویض آن در نظر گرفت. این روغن از روغن پایه و مواد افزودنی برای حفظ سیستم فرمان در برابر سایش و خوردگی تشکیلشده است. تنها راهی که بهواسطه آن میتوان به پایان عمر مفید روغن هیدرولیک پی برد تغییر مشخصات ظاهری آن است. مشخصاتی نظیر تغییر رنگ، بوی سوختگی و تغییر در گرانروی آن.
کی از راههای ساده برای تشخیص صحت عملکرد روغن هیدرولیک فرمان ماشین است. اگر هنگام چرخاندن فرمان صدایی به گوش میرسد نشانه اصطکاک و عملکرد نادرست این روغن است.
اما روغن هیدرولیک را در مخزن نیز میتوان آزمایش نمود. مخزن روغن معمولاً به شکل استوانهای شکل، شفاف و در نزدیکی تسمه هیدرولیک خودرو نصب میشود و کلاهکی مخصوص با عبارتی شاخص دارد. البته در برخی خودروها ممکن است مکان مخزن تغییر کند و یا بهجای پلاستیک شفاف از فلز ساخته شود. برای چک کردن روغن هیدرولیک مراحل زیر را انجام دهید:
1– مخزنهای شفاف سطح روغن را از بیرون نیز نشان میدهند اما در هر حال میتواند از گیج روغنی که بر روی درب مخزن نصب میشود نیز کمک بگیرید. بر روی دیواره خارجی مخزن معمولاً عباراتی مانند Hot (نشاندهنده سطح مناسب روغن در زمانی که موتور مدتی کار کرده) و Cold (سطح مناسب روغن هنگامیکه موتور سرد است) درجشده است. میزان روغن را با توجه به وضعیت خودروی خود چک کنید.
2– میتوانید گیج نصبشده بر روی درب مخزن را بیرون آورده و ببینید تا چه اندازه به روغن آغشته شده است. در این مرحله گیج را با یک دستمال سفید تمیز کنید. روغن هیدرولیک باید شفاف و رنگ آن به کهربایی نزدیک باشد.
3- روغنهای هیدرولیک در معرض آلودگیهای زیادی قرار دارند. اگر روغن هیدرولیک رنگ قهوه سوخته یا سیاه دارد به معنای آلودگی توسط ذرات پلاستیکی سیستم فرمان است و باید بهسرعت تعویض گردد. همچنین در چنین مواقعی احتمالاً قسمتهای دیگری از سیستم هیدرولیک نیز دچار مشکل شدهاند.
4– با توجه به خاموش یا روشن بودن خودرو مخزن هیدرولیک با روغن مناسب پر کنید. روغنی که استفاده میکنید باید از گرانروی مناسب برخوردار باشد.
5– در شرایط اضطراری که روغن هیدرولیک در اختیار ندارید میتوانید از واسکازین استفاده نمایید. واسکازین گیربکسهای اتوماتیک شباهت زیادی به روغن هیدرولیک دارد اما رنگ آن صورتی یا قرمز است.
کارخانههای سازنده خودرو دورههای زمانی خاصی را برای چک و تعویض روغن هیدرولیک پیشنهاد میدهند. عوامل دیگری مانند گرمای موتور و شرایط جوی نیز بر عمر مفید روغن تاثیر میگذارد. توجه داشته باشید که در صورت سهلانگاری در تعویض روغن هیدرولیک باید هزینههای سنگین تعویض چرخدنده، پمپ هیدرولیک و پنیون را بپردازید.
