نکات انتخاب روغن موتور

چهار نکته مهم در انتخاب روغن موتور مناسب خودرو:

♦ شاخص گرانروی SAE ( غلظت) روغن موتور

♦ پایه روغن معدنی، نیمه سنتتیک، سنتتیک

♦ حجم روغن موتور مورد نیاز

شاخص گرانروی SAE (ویسکوزیته)

شاید بتوان بیان کرد که گرانروی روغن موتور اصلی ترین شاخصه انتخاب روغن موتور می باشد.ویسکوزیته یکی از مختصات فیزیکی سیالات می باشد و عبارت است از مقاومت مایع در برابر جریان یافتن .برای توضیح بیشتر در مورد گرانروی یا ویسکوزیته بیان یک مثال عامیانه مفید می باشد، آب مایعی است که در دمای محیط به آسانی جاری می شود برعکس عسل مایعی است که به سختی جریان می یابد یا به عبارتی گرانروی عسل بیش از آب می باشد.

گرانروی سیالات تابعی از دما می باشد به طوری که با کاهش دما، گرانروی سیالات افزایش می یابد د و با افزایش دما، گرانروی سیالات کاهش می یابد یا به اصطلاح عامیانه شل تر می شود.همان طور که در بالا اشاره گردید روان کاری یکی از کارکردهای اساسی روغن موتور می باشد در زمان استارت خودرو، قطعات متحرک موتور شروع به حرکت می نمایند که در این هنگام روغن موتور می بایست در بین قطعات موتور جریان یابد ولی در صورتی که گرانروی روغن موتور با کاهش دما افزایش یابد و در زمان استارت، به سختی جریان یابد و روغن موتور نمی تواند به تمامی قسمت های موتور برسد و موجب صدمات متعددی به موتور خودرو می گردد.همچنین در زمانی که موتور خودرو در دمای بالا کار می کند اگر روغن موتور با افزایش دما ، شل تر گردد (کاهش گرانروی) در این صورت نمی تواند به طور کامل مابین قطعات موتور پوشش دهد و عملکرد موتور خودرو را مختل نماید.

انجمن مهندسی خودرو Society of Automotive Engineers استاندارد SAE را برای غلظت روغن موتور وضع نموده است که روغن موتور براساس استاندارد SAE در دو دسته کلی مونو گرید و مالتی گرید طبقه بندی نموده است.

قالب استاندارد SAE برای گرانروی روغن موتور به صورت xx W yy می باشد که در این قالب yy برای روغن موتور مضربی از 10 بوده و بین 20 تا 60 می باشد و xx نیز مضربی از 5 و مابین 0 تا 20 می باشد.به طور کلی در این استاندارد عدد صفر نشان دهنده کمترین میزان گرانروی بوده و برای روغن موتوری می باشد که به راحتی جریان می یابد و برعکس عدد 60 بیانگر روغن موتور با بالاترین گرانروی که به سختی جریان می یابد.

در این استاندارد حرف W از کلمه Winter زمستان بوده و xx یا عدد قبل از W نشان دهنده میزان گرانروی روغن موتور در فصل سرما می باشد و عدد yy یا عدد بعد از W میزان گرانروی روغن موتور در دمای کارکرد موتور می باشد.

در دفترچه خودرو دنا و سمند اعلام گردیده است استفاده از کلیه روغن موتورهای SAE 20W50 در موتورهای EF7 مجاز نبوده و مورد تأیید نمی باشند و گرانروی مناسب برای خودرو دنا SAE 10W40 می باشد.

به عنوان مثال در دفترچه راهنمای مشتری یا همان دفترچه خودرو پژو 206 و پژو 206 صندوقدار و دنا که در سایت ایران خودرو موجود می باشد روغن موتور مناسب براساس استاندارد انجمن مهندسی خودرو SAE 10W40 برای خودروهای مذکور پیشنهاد گردیده است. بنابراین در این خودروها اگر به جای روغن موتور با گرانروی 10W40 که در فصل سرما حداقل گرانروی 10 می باشد از روغن موتور با گرانروی 20W50 که دارای گرانروی بیشتر و 20 در فصل زمستان می باشد استفاده نماید در زمان استارت خودرو و نیز فصل سرما روغن موتور سفت بوده و به سختی مابین قطعات موتور جریان می یابد وموتور با اصطکاک بیشتری کار نموده و روانکاری و سایر کارکردهای روغن موتور را با مشکل مواجه می نماید.همچنین روغن موتور با گرانروی 20W50 در فصل گرم یا بعد از کارکرد موتور روغن موتور با گرانروی 50 سفت تر از 10W40 بوده و غلظت بالای روغن موتور موجب کاهش روانکاری قطعات داخلی موتور می‌شود.

روغن موتور مالتی گرید Multi grade

براساس استاندارد SAE روغن موتورهای مالتی گرید با اضافه کردن مواد افزودنی مخصوص دارای دو شاخص گرانروی در فصل سرد و تابستان بوده و بصورت xx W yy می باشد. می توان گفت تا شروع به جریان یافتن ماده افزودنی با شاخص 20W50 ،ماده افزودنی با 0W30 باسرعت جریان یافته و به ظرف جدید منتقل گردیده است.

روغن موتو مونو گرید Mono grade

روغن موتور های مونو گرید که دارای یک شاخص گرانروی برای تمام فصول می باشند به صورت SAE yy می باشند.روغن موتورهای مونو گرید در خودروهای سالیان قبل کارکرد داشته است.در خودروهای تولیدی نسل امروزی دیگر کارکردی ندارند و روغن موتورهای مالتی گرید برای استفاده توصیه می گردد.روغن موتورهای مونو گرید یا تک درجه با وجود قیمت پایین نسبت به روغن موتورهای مولتی گرید یا چند درجه ای با تغییر دما کارایی خود را از دست می دهند.روغن موتورهای مونو گرید با شاخص گرانروی از 0 تا 30 برای فصول سرد مناسب می باشند.برای فصول گرم نیز روغن موتور های مونوگرید با شاخص گرانروی مابین 30 تا 60 کارایی لازم را دارند.

شاخص گرانروی SAE روغن موتوری که برای خودروی خود انتخاب می کنید، می بایست دقیقا برابرباشد با شاخص گرانروی که در در دفترچه خودرو شما درج شده است.

لازم به ذکر است حتی در یک نوع خودرو براساس مدل و سال ساخت خودرو نیز شاخص گرانروی SAE متفاوتی برای روغن موتور مناسب پیشنهاد می گردد.چرا که شاخص گرانروی روغن موتور مناسب خودرو تنها براساس دمای محیط تعیین نمی گردد بلکه مهمترین عامل تعیین شاخص گرانروی روغن موتور مناسب مشخصات فنی موتور خودرو می باشد.در خودروهای نسل امروزی بیشتر شاخص های گرانروی 5W30 و 10W30 برای روغن موتور مناسب توصیه می گردد.

با آگاهی از این مشخصه های اساسی که در اینجا بیان شد به راحتی می توانیم بهترین روغن موتور مناسب برای هر خودرو را انتخاب نماییم.