سلام ، به سایت شرکت پارسیس سگال پویا خوش آمدید.

روغن های صنعتی چیست ؟

روغن های صنعتی چیست ؟

روغن های صنعتی چیست ؟

روغن های صنعتی طیف وسعیــی از روغن ها می باشد که مصارف صنعتی متفاوتی دارند . اگر بخواهیم روغن های صنعتی یه لحاظ کاربرد تقسیــم بندی کنیم می توانیم آنها را در دسته بندی های روغن های روانکار ، روغن های انتقال قدرت ، روغن های خنک کننده و روغن های فرآیندی تقسیم بندی کنیـــم که در ادامه هر کدام را بیشتر توضیح خواهیم داد .

منشا ساخت روغـن های صـنـعتـی به دو زیر شاخه کلی تقسیم می شوند ، دسته اول روغـن های صـنـعتـی با پایه نفتی و روغـن های صـنـعتـی با غیر نفتی یا مصنوعی تقسیـــم بندی می شوند . به روغن های صنعتی با پایه ی نفتی ، روغن مینرال و به روغن با پایه غیر نفتی ، روغن سنتیک گفتــه می شود .

تاریخچه روغن های صنعتی

تا قبل از سال ۱۸۵۶میلادی روغن مورد نیاز برای مصارف مختلف مانند روانکاری چرخ گاری ها و ارابه ها ، روغن فرآوری چرم و ….  از منابع روغـن هـای حیـوانی مثـل روغن نهنگ ، گاو ، خوک و… و همچنین روغن های گیاهـــی بدست می امد و اسمی به عنوان روغن های صنعتی وجود نداشت ، ولــی به دلیل این که مقاومـت انها پـایین بود و سریعاً تجزیه و فاسد می شدند و موارد استفـــاده آنها محدود بود. به مرور و با پیشرفت صنعت ، نیاز به مواد جدید بیشتر احساس می شد تا قادر باشند اصطکاک بین سطوح متحرک را کاهش دهند.

و پـس ازاسـتخراج نفت و پیشرفت سریع صنعت نفت در سال ١٨٨٣میلادی و بهبود فرایندهای تقطیر و تصفیه نفت خام روغن های با پایه نفت تولید شده و جایگزین روغن های چرب گردید و امکان استفاده از روغن های صنعتی در مصارف مختلف فراهم شد . روغن های نفتــــی خیلی سریع برتری خود را نسبت به انواع دیگر روغـن ثابـت نمودنـد و در نتیجـه اسـتفاده از روغن های حیوانی، نباتی ، ماهی و…. برای روغنکاری به تدریج منسوخ شد.

پیشرفت تکنولوژی ساخت فراوری روغن

همگام با پیشرفت صنایع نیاز به روغن های باکیفیت بالاتر بیشتر شد. در ابتدا سعی گردید با تصفیه بهتر روغن و افزودن مواد افزودنی جدیدتر و با کیفیت بالاتر , روغن مناسب با طول عمر بیشتر تولید شود ولی باز با افزایش نیازهای زندگی و پیشرفت علم و تکنولوژی و دست یابی بشر به تکنولوژی های جدید و تسخیر فضا و کرات دیگر نیاز به تولید روغن های متعدد گردید که با تهیه و ساخت روغن های صنعتی که ازطریق فعل و انفعالات شیمیائی پیچیده ای بدست می ایند ، روغن هایی ساخته شده که قادر به تحمل رنج وسیعی از فشارها و درجه حرارت ها برای کاربردهای خاص خود باشند.

همچنین ظهور انرژی هسته ای نیز بُعـد دیگری بـه نیازهـای روان کننـده ها و روغن های صنعتی و دیگرمحصـولات نفتـی افـزوده است . وسایل موجود در صنایع هسته ای اعم از راکتورهای تحقیقاتی و تولید نیرو ، ماشین الات فرایند سوخت ، حمل کنندها ، جرثقیل های تاسیسات تولید تشعشع و…..به روغن های صنعتی و گریس ها و مایعات آلی خاصی برای انجام روانکـاری دارند و از انجائی که صنعت نیروگاه هسته ای هنوز در حال توسعه می باشند و نمونه های طراحـی شـده وشـرایط عملیاتی در حال تغییر هستند راه طولانی در پیش روی مهندسین و محققین شـاغل در سـاخت روغن های صنعتی و روانکارهـا و گریس ها قرارداده است.

روغن های صنعتی با پایه نفتی

روغن های صنعتی با پایه نفتی طیف استفاده گسترده ای از روغـن های صنــعتـی مخصوص ماشین آلات داخل منزل و ماشین آلات صنعتی و استفاده های عمومی را  دارند . روغن های صنعتی معمولاً در کوره های تقطیر نفت خام به دست می آیند و با گرفتن عناصر مضر مانند گوگرد و فسفر و افزودن عناصری که خواص روغن را بهبود می بخشد .

افزودنی های روغن ، موادی هستند مانند که مقاومت روغن را در دمای بالا ثابت نگه می دارد و به پایداری ویسکوزیته کمک می کند و در نهایت سبب می شود که روغـن های صنــعتـی با پایه نفتی در شرایط کاری مختلف خواص فیزیکی و شیمیایی خود را ثابت نگه دارند.

روغن های صنعتی چیست ؟
روغن های صنعتی چیست ؟

روغن های صنعتی بر پایه گیاهی

روغن های صنعتی بر پایه گیاهی همانطور که از نام آنها پیداست از فرآوری گیاهان خاص مانند (کاستور ، خردل و کلزا و…. ) به دست می آید. روغن های صنعتی بر پایه گیاهی به همراه افزودنی هایی که خواص روغن بر پایه گیاهی را بهبود می بخشند فرآوری و تولید می شوند .

کاربرد روغن های صنعتی

روغن های صنعتی، همانطور که اشاره شد دارای طیف وسیعی از روغن ها با کاربرد صنعتی هستنــد .  یکی از تقسیـــم بندی آنها بر اساس میزان گرانروی می باشد . روغن های صنعتی که برای روانکاری مورد استفاده قرار میگ یرند با توجه با کاربردشان در روانکاری در صنایع سبک یا سنگین ، با یک غلظت مشخص ویسکوزیته مورد استفاده قرار می گیرند .

روغن های روانکار که با نام روغن های سبک شناخته می شوند دارای با ویسکوزیته ۵ الی ۱۰ سانتی استوک هستند و در صنایع سبک مورد استفاده قرار می گیرند . یک سانتی استوک (1cSt) برابر یک میلیمتر مربع بر ثانیه است ، برای مثال آب در دمای ۲۰ درجه سانتـــی گراد دارای ویسکوزیته یک سانتی استوک (1cSt) می باشد .

۱) روغن های روانکارهای مهندسی

روانکارهای مهندسی طیف گسترده ای از روغن های روانکار هستند که برای کاربرد و مقاصد مختلف در صنعت از آنها استفاده می شود و معمولاً برای هر مشخصه خاص روانکار مشخص به خود آن تولید می شود

مثلاً برای کاربرد طول عمر بالا یا دمای بالا یا دمای پایین یا سازگاری با مواد غذایی و در شرایط کاری در داخل دستگاه یا بیرون دستگاه باید در هر کدام از یک روانکار مشخص استفاده کنیم .

لذا برای همین مقاصد روغن های روانکــار در صنایعی مانند : روغن گیربکس ، روغن کمپرسور ، روغن هیدرولیک و … مورد استفاده قرار می گیرند .

روغن های سبک برای روانکاری ماشین آلات با سرعت بالا و بار کم مورد استفاده قرار می گیرد این روغن ها مناسب برای دستگاه های نساجی برای دستگاه های ساخت و تولید مانند تراش ، فرز ، سی ان سی (CNC) می باشند .

این نوع از روغن ها به منظور روانکاری ماشین آلات با سرعت متوسط و بارهای متوسط مورد استفاده قرار می گیرد و برای روانکاری دستگاه هایی مانند دستگاه های چاپ ، دستگاه های هیدرولیک و … باید به سراغ روانکارها با ویسکوزیته بالاتر رفت .

روغن های سنگین برای روانکاری ماشین آلات با سرعت پائین و بار متوسط و زیاد مورد استفاده قرار می گیرند .  روغن ها با  ویسکوزیته ۱۰ الی ۳۰ سانتی استوک تا  دمای ۱۰۰ درجه سانتیگراد ، برای روانکاری تجهیزات صنعتی در سرعت های پایین و تحت بار سنگین مانند چرخدنده های مارپیچ و دستگاه های حفاری و…. مناسب هستند .

۲) روغن انتقال قدرت – روغن هیدرولیک

روغن هیدرولیک جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در سیستم های هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرند و همه آنها باید دارای مشخصه درجه خلوص بالا و ثابت اکسیداسیون باشند .

روغن هیدرولیک به منظور انتقال قدرت در پمپ های هیدرولیک ، هیدروموتورها و سایر تجهیزات هیدرولیک مورد استفاده قرار می گیرید ، روغن هیدرولیک باید داری گروانروی مشخص باشد اگر که گرانروی از حد مشخصی بیشتر باشد فشار زیادی برای به سیال در آوردن روغن به موتور دستگـــاه وارد می شود و از طرف دیگر اگر گرانروی روغن هیدرولیک از حد مشخصی کمتر باشد نمیتواند قدرت را انتقال بدهد و موجب نشتی زیاد در تجهیزات هیدرولیک می شود .

۳) روغن های انتقال حرارت

روغن های انتقال حرارت جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرایند های عملیات حرارتی ، تبرید و … استفاده می شود . اساس این روغن ها همانطور که از نام آن نیز پیدا است برای گرفتن حرارت از محیط و قطعه کار می باشد و این روغن ها با ضریب انتقال حرارت مختلف برای کاربرد های گوناگون تولید می شوند .

یکی از کاربرد های روغن های انتقال حرارت در فرآیند کوینچ کردن یا سریع سرد کردن در سیال پس از عملیات حرارتی مانند عملیات حرارتی پسا جوشکاری PWHT ، عملیات حرارتی بلبرینگ ها و …. می باشد .

۴) روغن های برشی

روغن های برشی جزو گروه روغن های صنعتی هستند که از آنها در فرایند های مانند تراشکاری ، فرزکاری ، چرخدنده تراشی و … استفاده می شود . وظیفـــه روغن های برشی دور کردن براده از سطح قطعه کار و خنک کردن ابزار براده برداری است . این روغن ها به صورت گسترده در ماشینکاری سوپر آلیاژ ها استفاده می شوند .

سایر روغن های صنعتی

در این مقاله ۴ دستـــه بزرگ روغن های صنعتی را بررسی کردیم ، اما این ها شامل تمام دسته های روغن های صنعتی نمی شوند بلکه برخی از آنها متعلق دو دسته می باشند مانند روغن موتور که دو وظیفه روانکاری و وظیفه انتقال حرارت را دارد .

روغن سیالی است که کاربردهای بسیــار متنوع و نتیجتاً انواع بسیارگوناگون و انواع متفاوتی دارد ولی در نظر عده زیادی از مردم همه این ها یک نوع کالا جلوه می کنند و فرقی بین آنها گذاشته نمی شود یکی از دلایل این امر احتمالا این است که روغن های صنعتی دارای ماده مشترکی هستند که روغن پایه است می باشد. ولی تفاوت اصلی روغن های صنعتی در نوع پایه روغنی و نوع افزودنی های بکار رفته و شاخص ویسکوزیته می باشد  .

انواع روغن ها عبارت اند از:

الف- روغن های موتور Motor Oil
ب- روغن های توربین Turbine Oil
ج- روغن های چرخ دنده Gear Oil
د- روغن های صنعتی Industrial Oil
ه- روغن های انتقال حرارت Heat Transfer Oil
و- روغن های انتقال قدرت Hydraulic Oil
ز- روغن های خنک کننده تراشکاری Coolant Oil
ح- روغن های محافظ Protecting Oil
ط- روغن های عایق کننده Insulation Oil
ک- روغن های عملیات حرارتی و آبکاری Quenching Oil
ل- روغن های عملیات نورد وشکل دهی فلزات

ق- روغن های ترمز Brake Fluid

ر- روغن گیربکس یا روغن جعبه دنده Gearbox Oil

م- روغن های فرایندی شامل:
س- روغن های نساجی و روغن های فرآیند (روانکاری نرم کنندگی حفاظت جلوگیری ازالکتریسیته ساکن)
ع-روغن های فرایند لاستیک
ف-روغن های فرایند تولید چرم
ظ-روغن های فرایند کنف و……