روغن موتور

روغن موتور چیست و چگونه تولید میشود؟

روغن موتور که نقش خون در رگ های موتور دارد از ترکیباتی چون روغن پایه (Beis Oil) ومواد افزودنی تولید میشود

ابتدا درپالایشگاه ازنفت خام لوبکات تولید می شود وبعد به عنوان ماده اولیه واحد روغن سازی به واحد استخراج فرستاده می شود تا در آنجا موادی که حاوی ترکیبات بنزینی است از آن زدوده شودسپس رافینت(مواد حاصل از پالایش ) که حاوی روغن است به واحد موم گیری برای جداسازی پارافین و موم فرستاده و در انتها به واحد فورفوراید فرستاده میگردد تا روغن پایه نفتی تولید شود.

روغن موتور دو وظیفه اصلی را در موتور خودروها انجام می دهد که عبارت است از:

روان کاری
تمیزکاری

بسته به نوع موتور از لحاظ قدرت و سرعت تولیدی و همچنین آلیاژهای به کار رفته در قطعاتی چون پیستون، سیلندر، سوپاپ و یا قطعات لاستیکی و خاص مانند کاسه نمد، واشرها، یاطاقان و… روغن موتور مناسب می تواند عملیات روان کاری و تمیزکاری را به صحیح ترین شکل ممکن انجام دهد. این روغن موتور را کارخانه سازنده خودرو در دفترچه راهنمای خودرو تعیین می نماید. به طور مثال روغن موتور مناسب پراید در دفترچه این خودرو به طور کامل توضیح داده شده است.

روغن موتور کاربردهای زیادی دارد از جمله انها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

اصطکاک و ساییدگی بین قطعات موتور خودرو را به حداقل میرساند آلودگی ها وذرات لجنی رسوب شده حاصل از کارکرد و احتراق موتور را به خودگرفته و قطعات داخل موتور را تمیز نگه میدارد ،باعث کاهش گرمای حاصل از کارکردن موتورو باعث خنک شدن موتور می شود واز طریق آبندی کردن قطعات باعث روان شدن حرکت قطعات میشود.پس بنابرین برای تولید چنین روغنی از افزودنی های مناسب باید استفاده کرد. شرکت بیدومکس در تولید محصولات خود ازافزودنی های هایتیک آمریکایی و افزودنی های فرانسوی استفاده می کند.

روغن موتور رامیتوان به پنج گروه تقسیم بندی کرد

1-روغن های پایه معدنی(مینرال )

2-روغن های مصنوعی(سنتتیک)

3-روغن های حاصل از ترکیب پایه معدنی و مصنوعی (نیمه سنتتیک)

4-روغن های حاصل از بهینه سازی پایه معدنی( پایه نسل جدید)

5-روغن های پایه تصفیه ای(مونوگرید)

*اکنون درمورد آنها بیشتر بدانیم

1-مینرال:

نوعی روغن است که ازطریق نفت خام تولید شده و روغن رایجی ست که در تمامی خودروها استفاده میشود .مانند بیدومکس 6000

2-سنتتیک:

نوعی روغن است که براساس ترکیبات شیمیایی تولید شده واولین روغن بکاررفته شده در موتورهای جت می باشد.این نوع روغن به جهت دارا بودن انواع مختلف با مواد تشکیل دهنده متفاوت از لحاظ کیفیت نسبت به بقیه روغن موتورها متمایز است و باعث افزایش مصرف آن نسبت به مینرال شده است.مانند بیدومکس 22/000 – 25/000

از جمله مزایای این روغن که میتوان به آن اشاره کرد :

الف-به دلیل عمر بالا باعث کاهش مصرف روغن در خودرو میشود.

ب-غیرسمی بودن

ج-تبخیرشوندگی پایین

د-بالا بودن مقاومت در برابر اکسید شدن

ه-عکسل العمل سریع به جهت بالا بودن شاخص ویسکوزیته در مقابل تغییرات دما

و-بالا بودن دمای سوختن

3-نیمه سنتتیک:

کیفیت این نوع روغن به نسبت مینرال بالاتر می باشد و دردماهای بالا نسبت به مینرال عملکرد بهتری از خود نشان میدهدو قیمت بالاتری نسبت به آن دارد.مانند بیدمکس 20/000 – بیدومکس 3/5 لیتری مخصوص 206

4-پایه نسل جدید:

این نوع روغن در تولید روغن های جدید مورد استفاده قرار میگیرد.ومشابه روغنهای پایه مینرال از پایه نفتی می باشد.مانند بیدومکس 12/000 – 18/000 – 15/000 – 17/000 مخصوص پرایدو....

5-روغنهای پایه تصفیه ای (مونوگرید):

این روغن در تولید روغن های با سطح پایین مورد استفاده قرار میگیرد.وبا توجه به داشتن اسید برای موتورخودرو بشدت مضر است توصیه می شود از آن اجتناب کرد.

SAE در روغن موتور

مخفف Society Of Automotive Engineers به معنای انجمن مهندسین خودرو می باشد که مشخص کننده واحد دانسیته یا گرانروی روغن موتور است. روی ظرف روغن موتور برای مثال نوشته شده ASE 10W40 که ۱۰W نشاندهنده گرانروی روغن در سردترین دما (W مخفف Winter به معنای زمستان) می باشد. هر چقدر این عدد کمتر باشد قابلیت استفاده روغن در دماهای سرد افزایش خواهد یافت. عدد پایانی ۴۰ نشان دهنده میزان گرانروی روغن در گرم ترین دمای محیط است. هر چقدر این عدد بیشتر باشد قابلیت استفاده از روغن در دماهای بالای محیط افزایش خواهد یافت.

SAEهای مختلف در روغن موتور ها مشاهده می گردند مانند ۵W30 یا ۱۰W50 یا ۲۰W50 و… که علاوه بر موارد فوق نشان دهنده Multi Grade بودن یا چهار فصل بودن روغن نیز می باشد.

رعایت نکات زیر باعث بالا رفتن عمر روغن موتور شما میشود:

از ترکیب چندین روغن موتور با یکدیگر جدا خودداری کنید

بعد از روشن شدن ماشین اجازه دهید تا 15 ثانیه درجاکار کند

با هربار تعویض روغن ،فیلتر ان را نیز تعویض کنید

از افزودنیها استفاده نکنید چون ممکن است با روغن شما سازگار نباشد

تاریخ روغن چک شود و از روغنی که تاریخ آن بیش از سه سال میباشد استفاده نکنید

اگر سالهاست از روغن مینرال استفاده میکنید به هیچ عنوان با روغن سنتتیک و نیمه سنتتیک تعویض نکنید

حاسبه پالایش برش روغنی در پالایشگاه[ویرایش]

در پالایشگاه‌های تولیدکننده روغن موتور، برش روغنی به عنوان ماده اولیه واحد روغن‌سازی به واحد استخراج با فورفورال فرستاده می‌شود که در آنجا مواد آروماتیک و نیز موادی که حاوی ترکیبات حلقوی غیر اشباع (بنزنی) است، از آن زدوده می‌شود. رفینت حاصل که حاوی روغن می‌باشد، به واحد موم‌گیری با تولوئن و متیل اتیل کتون فرستاده می‌شود تا انواع پارافین و واکس (موم) آن جداسازی گردد. روغن موم‌گیری شده به واحد تصفیه نهایی توسط هیدروژن ارسال می‌گردد تا روغن پایه نهایی حاصل شود.

ویژگی‌های فیزیکی روغن[ویرایش]

بالابودن شاخص گرانروی یک مزیت برای روغن به حساب می‌آید زیرا هرچه شاخص گرانروی یک روغن بالاتر باشد تغییرات ویسکوزیته آن نسبت به دما کمتر خواهد بود. برای این منظور از مواد بهبود دهنده شاخص گرانروی یا Viscosity index improver که به‌طور خلاصه به صورت VIIبیان می‌شود استفاده می‌گردد.

انواع مختلف روغن موتور[ویرایش]

روغن موتور مدرن در حال حاضر دارای سه طبقه‌بندی است:

گروه III روغن معدنی یا گاز به مایع است که یک راه شیمیایی برای تولید روغن پارافین از گاز متان است.

گروه IV یک PAO (پلی آلفا الفین ها ) است.

گروه V که بسیار غیرمعمول (استر یا دی استرها).

SAE 10W-40 یک برچسب یک روغن موتور با کیفیت نیست بلکه یک نوع از درجه ویسکوزیته است. روغن‌های مولتی گرید که امروز در دسترس است را می‌توان در دماهای بسیار مختلف (شاخص گرانروی بسیار بالا) استفاده کرد؛ که نیاز به تغییر روغن خودرو در تابستان و زمستان را از بین می‌برد.

حجم روغن موتور باید همیشه مقدار مشخصی باشد تا موتور کارکرد استانداری داشته باشد.

اغلب رانندگان و مالکان خودرو در زمان برخورد با کم کردن روغن احساس نگرانی می کنند و گمان می کنند که خودرویشان خراب شده است و باید به تعمیرگاه مراجعه کنند.

در صورتی که این تصور صحیح نیست و هر روغن کم کردنی عیب در موتور خودرو محسوب نمی شود. تبخیر شدن روغن، طراحی موتور، عدم انتخاب موتور مناسب و شرایط رانندگی از دلایل کاهش حجم روغن موتور هستند.^[۱]