عموما برای کار در شرایط کاری سخت در مکانهایی که قطعات مکانیکی در تماس با یکدیگر قرار میگیرند، احتمال خوردگی، فرسایش و اصطکاک قطعات بالا است و اگر رسیدگی مناسبی از قطعات مکانیکی در محلهای تماس به عمل نیاید، در مدت زمان نه چندان طولانی عملکرد دستگاه تحت تاثیر قرار میگیرد و سیستم دچار مشکل میشود. پس باید رسیدگیهای منظم و مرتبی داشته باشیم. یکی از اصلی ترین اقدامات در این زمینه، استفاده از روانکارهای مناسب است. یکی از انواع روانکار، گریس است که به طور گسترده به علت مزایای متعددی که دارد، مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع گریسها
گریس ضد خوردگی
یکی از انواع گریسهای متداول که برای کاهش خوردگی قطعات در تماس با یکدیگر استفاده میشود، گریسهای ضد خوردگی هستند. از این گریس عمدتا در مکانهایی که احتمال خوردگی بالا باشد، استفاده میشود. این گریسها هم برای فلزات آهنی و هم برای فلزات غیر آهنی کاربرد دارند. متوسط عمر کاری این گریسها در حالتی که در محیط آزاد به کار گرفته شوند، یک سال است و اگر در محیطهای بسته نظیر کارگاهها از آن استفاده شود این میزان به دو سال افزایش مییابد. این گریسها در انواع مختلف و برای شرایط مختلف تولید میشوند به عنوان مثال برخی از مدلهای موجود میتواند در برابر آب هم مقاومت بالایی داشته باشد. پس بهتر است با انتخاب نوع مناسبی از گریس، هم سلامت دستگاهها و قطعات خود را تامین کنیم، هم عمر آنها را افزایش دهیم و هم از هزینه تعمیرات بکاهیم.
گریس ضد اسید
گریس ها متناسب با محیط کاری تولید میشوند، یکی از محیطهای ویژه کاری، محیطهای اسیدی است که نیازمند گریس ضد اسید می باشد. در محیطهای اسیدی نمیتوان از هر نوع گریسی استفاده کرد، چرا که اسید میتواند کیفیت گریسهای غیر مناسب را کاهش دهد و پس از مدتی سبب از بین رفتن خاصیت روانکاری آنها شود. صنایع غذایی و داروسازی، دو نمونه از صنایعی هستند که انواع ترکیبات اسیدی و محیطهای اسیدی در آنها وجود دارد و اگر به این موضوع در انتخاب گریس توجه نشود، خسارات جبران ناپذیری به صنایع و قطعات مکانیکی وارد میشود. از طرفی دیگر برای این دو نوع صنعت باید گریس های خوراکی مورد استفاده قرار گیرد که در صورت نفوذ به مواد غذایی و دارویی، خطری انسان را تهدید نکند.
انتخاب گریس مناسب ضد قفل
به طور کلی باید ابراز نمود که وابسته به محیط و شرایط کاری دستگاه و سیستم مورد نظر باید یکی از انواع گریس را انتخاب کنیم. از آنجایی که اصولا تمام گریسها خواص ضد خوردگی، ضد اسیدی و ضد قفل را دارند و همگی مقاومت در برابر آب، مقاومت در برابر نفوذ گرد و خاک، قابلیت کار در فشار و دمای بالا را دارند، نکتهای که اهمیت پیدا میکند، این است که کدام گریس انتخاب میشود، چرا که هر یک از انواع گریس در برخی از ویژگیها و مشخصات فوق شاخصتر از باقی مدلها هستند، به عنوان نمونه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- یکی از مشخصات اصلی گریسهای صابون سدیمی (پایه سودا) خاصیت ضد خوردگی آنها است که میتواند از زنگ زدن فلزات در محیطهای مرطوب هم جلوگیری به عمل آورد.
- یکی از مشخصات اصلی گریسهای صابون لیتیمی خاصیت ضد چسبندگی و قفل شدن مکانیزمهای سیستم است.
- یکی از مشخصات اصلی گریسهای کلسیم سولفات کمپلکس قابلیت کارکرد آنها در محیطهای با PH پایین و یا اسیدی است.
- یکی از مشخصات اصلی گریسها، قابلیت مقاومت آنها در برابر آب است. در این بین باید به این نکته توجه داشت که بجز گریسهای حاوی سدیم، دیگر گریسها به طور کلی در برابر آب مقاومت خوبی دارند. البته این میزان مقاومت میتواند بر اساس دمای محیط و ترکیب مورد استفاده کاهش یا افزایش پیدا کند. به طور کلی میتوان گفت گریسهای پایه کلسیمی بیشتریم میزان مقاومت در برابر آب را دارند، پس از آن گریسهای پایه لیتیمی هستند و در انتها گریسهای پایه سدیمی قرار میگیرند.
