واسکازین یا روغن جعبهدنده خودرو روانسازی است که برای روانکاری قطعات متحرک موجود در جعبهدنده (گیربکس، دیفرانسیل وجعبهفرمان خودرو)استفاده میشود و معادل کلمه روسی روغن دنده (Gear oil) می باشد که با روغن موتور فرق دارد.
مشخصه های عمومی لازم برای روغنهای دنده:
گرانروی مناسب: روغندنده باید دارای گرانروی مناسب برای تشکیل یک لایهی پایدار روغن در یک سرعت و درجه حرارت مشخص باشد. گرانروی یکی از اساسی ترین ویژگیها برای اطمینان از ایمنی دنده ها و کارکرد بدون صدای آنها میباشد.گرانروی مناسب در درجهحرارت عملکرد تضمینی بر توزیع روغن به تمام سطوح و تشکیل لایههای روغن در سرعتها و فشارهای موجود میباشد.
خواص ضدزنگ و ضدخوردگی: خاصیت ضدزنگ برای محافظت سطوح فلزی در برابر زنگزدگی است. روغندندهها نباید خورنده باشند، بلکه باید از خوردگی شیمیایی سطوح فلزی جلوگیری کنند. به منظور جلوگیری از خوردگی و مخلوطشدن مواد حاصل از زنگ زدگی و خوردگی با روغن، روانکار و محیط روانکاری باید از نظر شیمیایی خنثی باشند.
پایداری در برابر کفکردن (جلوگیری از تشکیل کف): از آنجا که در صورت تلاطم و همخوردن روانکار و در نتیجه ایجاد کف در روغن، لایه ی روغن مناسب و خوبی بر روی دندانه ها و دنده تشکیل نمیشود، بنابراین ضدکف بودن از نیازهای بسیار مهم و اصلی روانکار است. این ویژگی از تشکیل مقادیر بیش از حد کف در مخازن و جعبهدندهها جلوگیری میکند.
آبگریزی: از آنجا که رطوبت موجود در محیط اطراف سیستم دنده به هنگام پایان کار دندهها تمایل به میعان دارند، از اینرو روانکار باید توانایی جداسازی و دفع آب و یا رطوبت را داشته باشد. روغن باید دارای قدرت جداشدن سریع از آب و حفاظت در برابر تشکیل امولسیون داشته باشد.
حفاظت سطوح در برابر خراش: روغندنده باید مانع خراشیدگی سطوح دندانه های تحت فشار و بار زیاد شود.
جلوگیری از سایش سطوح: این ویژگی در روانکار موجب کاهش سایش، آسیبدیدن و از کار افتادن زود هنگام دندهها میشود.
پایداری : این ویژگی در روغن امکان استفاده از آنرا برای مدت طولانیتری فراهم میکند.
روانسازی: این ویژگی در کاهش اصطکاک مؤثر است.
چسبندگی: چسبندگی روغندنده از هدر رفتن روغن در اثر نیروی گریز از مرکز در سرعتهای بالا جلوگیری میکند.
سازگاری با کاسه نمدها و آب بندها: سازگاری روغندنده با کاسهنمدها، از امکان واکنش یا تخریب روغن و کاسهنمد جلوگیری میکند.
