روغن ترانس روغنی است که به عنوان یک عایق الکتریسیته در ترانسفورماتور کار می کند. وظیفه دیگر این روغن این است که به عنوان خنک کننده ترانسفورماتور استفاده می شود. هر چه ضریب دی الکتریک روغن بالاتر باشد و گرانروی پایین تری داشته باشد، بهتر است.
روغن ترانس در واقع یک روغن معدنی است که از تقطیر جز به جز نفت خام به دست آمده است.
از روغن ترانس به منظور عایق الکتریکی و انتقال گرمای تولید شده درون ترانسفورماتور به بیرون استفاده میشود.
ویژگی روغن ترانسفورماتور
روغن ترانسفورماتور در صنایع مختلفی استفاده میشود و از ویژگی های بسیاری هم برخوردار است که همیشه مشتری دارد.
یکی از برترین ویژگی های روغن ترانسفورماتور بالا بودن استقامت الکتریکی آن است که باعث جلوگیری از آسیب و فرسایش قسمت های مختلف ترانس میشود.
طول عمر روغن ترانس بسیار موضوع مهمی برای افراد است. روغن ترانس در واقع جرم پایینی دارد که قابلیت خنک کاری مناسب و عالی دارد و از همه مهم تر این نکته است که، در روغن ترانس هیچگونه ناخالصی و ذرات معلقی وجود ندارد.
کاربرد روغن ترانسفورماتور
یکی از مهمترین کاربرد روغن ترانس عایق کاری الکتریکی آن است که منجر به کنترل درجه حرارت داخل ترانس و انتقال حرارت می شود. طول عمر بسیار زیادی که روغن ترانس دارد منجر به شهرت آن شده است. دیگر کاربرد روغن ترانسفورماتور خاموش کردن جرقه الکتریکی است.
انواع روغن ترانس
- روغن پارافینی
- روغن حاصل از نفت
مقایسه روغنترانس پارافینی و نفتی
اگر بخواهیم دو روغنترانس را باهم مقایسه کنیم هر کدام ویژگی های مثبت و مضراتی دارد. روغن های پارافینی اکسیداسیون پایینی دارند.
اما مشکل اصلی آنها این است که رسوبی که در سیستم ترانسفورماتور ایجاد می کنند، مانع کارکرد درست می شود و سیستم را مختل می کند. روغن پارافینی بیشتر در دسترس است و در مناطق گرم مشکل کمتری دارد.
در مقابل روغن گرفته شده از نفت وقتی اکسیده می شود، لجن حاصل بیشتر قابل حل است و رسوب کمتری تولید می کند. اما این روغن نسبت به روغن پارافینی بیشتر اکسیده می شود.
مشخصات روغن ترانس
- کشش سطحی روغنترانس باعث چسبیدن سطح آن به آب یا هر ماده دیگر می شود. اگر کشش سطحی روغن بیشتر باشد، برای آن ویژگی مثبتی محسوب می شود.
- ویسکوزیته روغن ویژگی است که از جابه جایی و جریان سریع روغن جلوگیری می کند. این ویژگی برای روغن باید پایین باشد.
- نقطه اشتعال روغن مقدار دمایی است که روغن در آن دما مشتعل می شود. روغن های ترانس دارای نقطه اشتعال بالایی تا حدود 140 درجه هستند.
- دمای ریزش روغن هرچه پایین تر باشد، برای نقاط سرد مهمتر است و روغن در دماهای پایین کارایی بیشتری خواهد داشت. دمای ریزش پایین از یخ زدگی سریع روغن در هوای سرد جلوگیری می کند. روغنهای پارافینی نقطه ریزش بالاتری دارند.
مشخصات روغنترانس از لحاظ شیمیایی
به دلیل اینکه یکی از کابرد های روغنترانس عایق الکتریکی آن است، پس ویژگی های شیمیایی روغن که بر خاصیت الکتریکی آن اثر می گذارند، اهمیت دارند.
از نظر شیمیایی میزان آب محلول در روغن باعث افزایش قدرت رسانندگی الکتریکی آن می شود. پس کیفیت روغن را پایین می آورد. پس روغن هر چه خلوص بیشتری داشته باشد، عایق بهتری است.
ماده دیگری که ممکن است خلوص روغن را پایین بیاورد، اسید موجود در روغن است. پس اگر روغن اسیدی شود، هم خاصیت عایق الکتریکی کمتری دارد، هم ترکیبات فلزی آن بیشتر خورده می شوند.
خواص الکتریکی روغن ترانس
یکی از وظایف اصلی روغنترانس جلوگیری از جریان الکتریکی در ترانسفورماتور است. برای اینکه روغن های ترانس این وظیفه را به خوبی اجرا کنند، باید مقاومت الکتریکی یا ضریب دی الکتریک بالایی داشته باشند. مقاومت بالای الکتریکی باعث می شود که روغن در ولتاژ پایین خاصیت عایق الکتریکی خود را از دست ندهد.
خواص روغن ترانسفورماتور
از روغنترانسفورماتور در صنایعی مانند بازرگانی، روانکار و روغن های صنعتی استفاده می شود. یکی از شایع ترین خواص روغنترانسفوماتور عمر طولانی آن ها اشاره کرد.
اگر بخواهیم خواص روغنترانسفورماتور را بر شماریم باید بگوییم که عایق بودن آن بسیار حائز اهمیت است و اگر بخواهیم این خاصیت روغنترانسفورماتور را بیشتر بیان کنیم باید بگوییم که باید دارای ضریب دی الکتریک بالا باشد تا بتواند عایق شود و به منظور بهبود خاصیت خنک کنندگی روغنترانسفورماتور باید از ویسکوزیته پایینی برخوردار باشد.
ویسکوزیته روغن ترانسفورماتور
ویسکوزیته در واقع تابعی از مایع است بدین معنی که با افزایش دما گرانروی کم شده و با کاهش دما گرانروی افزایش پیدا می کند. میتوان ویسکوزیته را یک مقاومت مایعات در برابر جریان بریان کرد.
